Finlandiyalı üretici Nokia’nın dokunmatik ekranlı ikinci cep telefonu N97’yi bütün özellikleriyle incelemeye alıyoruz.

Herşey Apple’ın ürettiği ve 2007 yılında piyasaya sürdüğü iPhone cep telefonu ile başladı: Dokunmatik ekran kavramını cep telefonlarına getiren bir cihaz olan (ilk ürün değildi ama en çok adını duyuran model oldu) iPhone, büyük satış rakamları elde etti. En önemli özellikleri kullanım kolaylığı ve multi touch dokunmatik ekran olan iPhone, zaman içinde onbinlere ulaşan aplikasyon desteği ile sadık bir hayran kitlesine ulaştı.
Aslen bir telefon üreticisi olmasa da iPhone’un elde ettiği bu başarı birçok firmayı harekete geçirdi. Alakalı alakasız bir dokunmatik ekranlı telefon üretildi. İşte Nokia da 5800 XpressMusic modeli ile ilk dokunmatik telefonunu üretmişti. Şimdi ikinci model olan N97 ile karşımıza çıkıyor.

KUTU İÇERİĞİ
•Nokia N97 cep telefonu
•USB kablosu
•Güç adaptörü
•Güç adaptör dönüştürücü aksesuar
•Kulaklık
•Yazılım CD’si
•Ekran temizleme bezi (Türkiye’de üretilmiş)
•Dokunma amaçlı kullanılan özel kalem aksesuarı

 

GENEL ÖZELLİKLERİ
•Dokunmatik ekranlı cep telefonu
•640x360 piksel dokunmatik ekran
•ARM 11 434 MHz işlemci
•GSM 850 / 900 / 1800 / 1900 desteği
•32 GB dahili hafıza
•microSD bellek yuvası
•Standart kulaklık çıkışı
•Kablosuz ağlara bağlanabilme
•5 Megapiksel kamera
•RDS destekli Stereo FM radyo
•GPS özelliği
•MP3, MP4 desteği
•3G özelliği
•TV out
•Tam Q klavye
•Symbian 9.4 işletim sistemi
•150 gram
•117.2 x 55.3 x 15.9 mm
•KDV dahil 1600 TL

TASARIM
N97, Nokia’nın daha önceki modellerinde de karşımıza çıkan yatay bir kapakla ortaya çıkan standart Q klavye desteğine sahip olan bir cep telefonu. Gerçek klavye güzel bir uygulama olsa da (hızlı yazı yazmayı sağlıyor) cihazın ebadının büyümesine yol açmış. Özellikle kalınlık anlamında iri bir ürün var karşımızda.

Klavye dokunmatik olduğundan ekran çabuk kirlenebiliyor. Bunu engellemek için iki farklı çözüm var: Birincisi kutudan çıkan özel plastik aparatını (kalem ya da stylus olarak adlandırılıyor) kullanmak. Ya da parmağınızla dokunsanız da izleri sonradan silebileceğiniz ve kutusundan çıkan temizleme bezini kullanmak. Temizleme bezinin plastiğinin üzerinde ‘Made in Turkey’ yazıyor. Küçük bir aparat olsa da Türkiye’de üretilmiş olması gurur verici bir şey.

Çok fazla tuş barındırmayan üründe üst yüzde yeşil ve kırmızı renkte tasarlanmış iki adet düğme var. Arama ve arama reddi için kullanılan bu düğmelerin hemen yanında ana menüye gitmek için kullanılan gümüş renkli düğme mevcut. Yan yüzlerde ise ses artırma/azaltma, kamera tuşu ve tuş kilidi bulunuyor. Hem şarj hem de bilgisayar bağlantısı için kullanılan (çok şükür artık USB için ayrı şarj için ayrı bağlantı yok) micro USB yuvası var. Zaten kısa bir süre önce AB genelinde alınan bir kararla micro USB bağlantısı şarj için uluslararası standart olarak kabul edildi.

KULLANIM
N97’nin kullanımı için farklı seçenekleriniz var. İsterseniz kaydırma kapağını açmadan ekrana parmaklarınızla ya da beraberinde verilen özel plastik aparatla dokunarak kullanabiliyorsunuz. Arzu eden kullanıcılarsa ekran açarak dokunarak ya da klavye bölümünde bulunan navigasyon tuşları ile kullanabiliyorlar. Tercih tamamen size kalmış.

N97 gibi dokunmatik ekrana sahip BlackBerry Storm.

Klavyenin kullanımı ise gayet kolay ve belli bir süre sonra alıştıktan sonra hızlı bir şekilde mesajlaşma ve menüler arasında gezinme konularını çözüyorsunuz. Türkçe karakterler cihazın tuşları içinde ikincil fonksiyon olarak gizlenmiş. En sağda bulunan bir nevi FN tuşu ile bunları aktif hale getiriyorsunuz.

Ekranın multi-touch yani çoklu dokunma özelliği bulunmuyor. Zaten bu özellik iPhone dışında bir tek ülkemizde henüz satılmayan (ve muhtemelen de satılmayacak olan) Palm Pre’de bulunuyor. N97’nin ekranında iki kez tıklama ya da uzun bir kez tıklama ile menülerde gezinebiliyorsunuz. Teoride kullağa hoş gelse de pratikte alışması zor ve kullanımı zorlaştıran bir uygulama.

N97 klasik olarak Symbian işletim sistemini kullanıyor. Symbian OS v9.4, Series 60 rel. 5 versiyonu olan bu işletim sistemi ne yazık ki dokunmatik ekran için pek uygun değil. Geleneksel modellerde başarılı olan bu işletim sistemi dokunmatik ekranın hızına ve pratikliğine ayak uyduramıyor. Her ne kadar Symbian’ın destekçilerinden ve en büyük sahiplerinden biri olsa da bence Nokia bu işletim sistemindeki ısrarından vazgeçmeli. Donanım olarak eksiği olmayan cihazda bu işletim sisteminin kullanım zorluklarının bu muhteşem teknik detayları gölgede bıraktığını söyleyebilirim.

Öte yandan Nokia’nın tebrik edilmesi gereken bir konu var: 5800’da pek başarılı olmayan dokunmatik ekran olayı N97’de daha iyileştirilmiş. Tam anlamıyla başarılı olmasa da firmanın mesafe kaydettiğini görmezden gelmemek lazım. Nokia bu anlamda kendini geliştirmiş. Ancak iPhone seviyesine gelmesi için epey yol kat etmesi lazım Nokia’nın. Firmanın N97 modeline çok güvendiği biliniyor. Hatta bazı çevrelerce ‘iPhone Killer – iPhone Katili’ gibi oldukça iddialı tanımlamaların yapıldığı bir cihaz. Ancak neredeyse her dokunmatik ekrana yapıştırılan bu tanım ne yazık ki içi boş iddialardan öte geçemiyor. N97 için de bu tanımın fazla iddialı olduğunu söylemek mümkün.

Telefonun ana menüsünde  Türkçe’de İçerik adı verilen (İngilizcesi Widget) özel bir ekran bulunuyor. Bu ekrandaki içerikleri istediğiniz gibi düzenleyip, ekleme/çıkarma yapabiliyorsunuz.  Hatta buraya standart olarak ürünle gelen Facebook aplikasyonunu bile eklemeniz mümkün. Güzel bir mantık ve genelde başarı ile çalışıyor. İstediğiniz şeylere hızlı bir şekilde ana ekrandan ulaşmak ve bunu istediğiniz gibi değiştirebiliyor olmanız güzel bir özellik. Test süresince zaman zaman bu Widget’lerle ilgili sorunlar da yaşadık. Bazen cihazın kitlenmesine sebep olan bu sorunların yapılacak bir düzenleme ile giderilmesini beklemekten başak bir çare yok (ki Nokia’nın bu tip bir güncellemesi kısa bir süre sonra geliyor)

Cihazın web tarayıcısı Flash ve Java desteğine sahip. Bugüne kadar pek sağlanamayan bu özelliği N97 kullanıcılarına sunuyor. Güzel de bir özellik olmuş. Tebrik etmek lazım Nokia’yı.

GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
Nokia N97’nin donanım ve yazılım özelliklerine baktığımızda ‘yok yok’ bir tablo karşımıza çıkıyor. Bütün GSM şebekeleri cihazın desteklediği bir özellik. Ayrıca bu ayın sonunda ülkemizde de kullanıma sunulacak 3G desteği de ürünün özellikleri arasında bulunuyor. 640x360 piksellik dokunmatik ekran, 32 GB gibi devasa bir dahili hafıza, Wi-Fi özelliği, RDS destekli FM radyo, GPS özelliği, Nokia Maps, Tam Q klavye, TV Out, 5 Megapiksel kamera, VGA video çekebilme, standart kulaklık çıkışı ürünün diğer özellikleri olarak sayılabilir. Bu kadar özellik haliyle N97’yi firmanın en üst modeli haline getiriyor.

Öte yandan üründe kullanılan işlemci ARM 11 marka ve 434 MHz hızında. Bu tip akıllı telefonlar için biraz düşük kalıyor. Günümüzde en az 500 MHZ’den başlayan akıllı telefon işlemcilerinde 1 GHz’e ulaşan cihazlar da var. Performans için güzel bir işletim sistemi optimizasyonu ve güçlü bir işlemci gerekiyor.

Üründe bütünleşik olarak GPS fonksiyonu da bulunuyor. Navigasyon hizmeti içinse Nokia Maps kullanılıyor. Her zaman olduğu gibi ne yazık ki Nokia'da ücretsiz navigasyon yok. Haritada konumunuzu görebiliyorsunuz ama bir noktadan diğerine gitmek için para ödeyip abonelik satın almanız gerekiyor.

MULTİMEDYA
Multimedya özellikleri anlamında da başarılı bir ürün N97. Artık klasikleşmiş bir müzik yazılımı bulunan cihazda ses kalitesi de oldukça iyi. Video konusunda da MP4 formatı halen popülerliğini koruyor. Ancak bu noktada bir eleştirim var N97’ye. Cihazın DivX ya da XviD desteği yok. Bu bakımdan bütün videolarınızı dönüştürmeniz gerekiyor ki bu da et iş çıkartıyor. Böyle bir özelliği olsa elimizdeki videoları doğrudan doğruya telefon üzerinden oynatmamız (Samsung’un bazı modellerinde olduğu gibi) mümkün olacaktı.

RDS desteğine sahip radyo da ürünün bir diğer özelliği olarak karşımıza çıkıyor. Müzik dinlemek istemeyenler RDS’li FM radyoyu dinleyerek dünya ile bağlantılarını sağlayabilirler. Ayrıca ürünün ilginç bir özelliği de bulunuyor: FM bandından müzik yayını yapabilme. Bu özellik yardımı ile cihaz üzerinde çaldığınız bir müzik parçasını herhangi bir radyo alıcısından dinlemeniz mümkün. Daha açık anlatmak gerekirse istediğiniz frekansta yayın yaparak arşivinizdeki müzik parçalarını arabanızın teybinde dinlemeniz mümkün oluyor. Bunun için satılan cihazlar var N97’nin bunu ücretsiz olarak sunması iyi bir fikir olmuş.

BELLEK
Gerçi yukarıda biraz değindim ama detaya inmekte fayda var: Üründe 32 GB dahili bellek var ki neredeyse rakibi yok gibi bu belleğin. Bütünleşik olarak gelen bu belleğe, cihazı bilgisayara kutusundan çıkan USB kablosu ile bağlandığınızda erişebiliyorsunuz. Aynı zamanda bütünleşik olarak 128 MB bellek de bulunuyor.

32 GB gerçekten çok büyük ve yanınızda binlerce MP3, yüzlerce film dosyası ve diğer türde dosyalar taşımak için kullanabileceniz kadar da büyük. Bu bellek yetmeyenler için (ki nasıl yetmez o da ayrı bir konu) 16 GB’a kadar destek sunan microSD bellek yuvası ile birlikte kullanıcılar 48 GB belleğe sahip oluyorlar.  Bu kadar yüksek bellek de en müşkülpesent kullanıcıyı bile memnun edebilecek bir kapasite.   

APLİKASYON
Gelelim iPhone ile hayatımıza giren bir kavrama: Aplikasyon. Artık günümüz akıllı telefonlarının birçoğu aplikasyon yani yazılım desteğine sahip. N97’de bu akıllı telefonlardan biri. Nokia’nın kısa bir süre önce kullanıma sunduğu online aplikasyon mağazası Ovi’ye (www.ovi.com), N97 üzerinden doğrudan erişilebiliyor. Şimdilik çok zengin bir içerik olmasa da (birkaç yüz aplikasyondan bahsediliyor) zamanla gelişebilecek bu aplikasyonlardan bazılarını kullanma imkanım da oldu.

Aplikasyonlar temel olarak telefonu farklı özellikler kazandırmak için kullanılan minik yazılımlar. Bazıları ücretli bazıları ücretsiz olan bu minik yazılımlar yardımı ile telefonunuzu farklı amaçlar  için de kullanabiliyorsunuz. Günümüzed akıllı cep telefonları yeni kurulmuş bir bilgisayara benziyorlar. Bir bilgisayar ilk kurulduğunda sadece işletim sistemi vardır ve ihtiyacınız olan yazılımları kendiniz kurarsınız. Akıllı olarak tabir edilen Smart Phone’lar da artık belli başlı temel özelliklere sahip olarak geliyorlar. Daha fazlasını isteyenler aplikasyonları kurarak bu isteklerine ulaşabiliyorlar.

N97’de denediğim örneğin pusula aplikasyonu gerçek zamanlı yönleri gösterebiliyor. Qik ismi verilen uygulama ise gerçek zamanlı video kayıt edip internete göndermenizi sağlıyor. Yazıyı hazırladığım tarihte bu ve benzeri yüzlerce ücretli ya da ücretsiz aplikasyon bulunuyordu. Aplikasyon olayını akıllı telefonlar için olmazsa olmaz gördüğümden Nokia’nın Ovi hamlesini de başarılı buluyorum. Geliştirilmesi ve yazılım adedinin artması temennisi ile.  

KAMERA
Ürünün 5 Megapiksel, otomatik netlik yapabilen bir kamerası bulunuyor. Aydınlatma olarak iki adet LED kullanan bu kamera arka yüzde bulunan kapaklı bir mekanizma ile korunuyor. Fotoğraf çekimlerinin başarılı olduğunu söylemem mümkün. Daha önce test ettiğim N82 (ki onda da 5 Megapiksel kamera var) kadar başarılı bir cihaz N97. Öte yandan N82’nin iki yıl önce piyasaya sürülen bir cihaz olduğunu da belirteyim. İki yılda daha fazla yenilik olmasını bekliyor insan. Bu söylediğim çözünürlük anlamında değil daha çok özellik anlamında algılanmalı.

Ayrıca şahsi fikrim LED aydınlatma yerine Xenon flaş kullanılsa daha iyi olurdu gibime geliyor. Ancak Xenon flaşın pil canavarı olduğunu da unutmamak gerekiyor.

PİL
Nokia’nın iddialı modeli N97’de Li-Polimer pil tercih edilmiş. Bu da pil ömrünü dramatik bir biçimde artırıyor. Ortalama kullanımda 3 günlük bir pil ömründen bahsetmek mümkün. Ancak sürekli GPS açar ve navigasyon yaparsanız elbette birkaç saat içinde bu pili bitirmek işten bile değil. Genel olarak bir fikir vermek istediğimden 3 günlük pil ömrünü söylüyorum. Ama kullanıma göre çok değişebilecek bir değer bu. Uyarmakta fayda var.

Öte yandan cihaz micro USB yuvası ile şarj ediliyor. Ancak eski tip şarj cihazı ile kullanmak isteyenler için özel bir adaptör kutudan çıkıyor.

SONUÇ
Nokia’nın ikinci dokunmatik ekran denemesi olan N97 (aynı zamanda firmanın en üst seviye modeli) gelişmiş özelliklere sahip üst seviye bir akıllı telefon. Symbian işletim sisteminin getirdiği bazı sınırlamaları saymazsak başarılı bir model olan N97, Nokia’nın dokunmatik telefonlar konusunda kat ettiği yola güzel bir örnek. Ancak yine de iPhone karşısında ciddi bir rakip çıkarması için Nokia’nın çok çalışması gerekiyor.